Geschiedenis

Het Huis

Het Park

Beheer

Bezichtiging

Nieuws

Adres/Contact

Foto's

Nieuws uit 2018

Overig nieuws 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2019, 2020, 2021, 2022

De bomen van het Manpad

De voorbereidingen zijn afgerond. Alles en iedereen staat klaar voor een 'mega operatie': de vervanging van de lindebomen op het voorplein en rond het huis.

Gisteren hield bestuurslid Hein Krantz een presentatie voor de gemeenteraadsleden van Heemstede. Men begreep dat deze forse ingreep noodzakelijk is.

Acht jaar geleden werd reeds de eerste rij van de circa 290 jaar oude bomen vervangen. De nieuwe bomen zijn goed 'aangeslagen' en inmiddels al flink gegroeid. Toen werd duidelijk dat de overige bomen op termijn ook vervangen moesten worden.

Er werd toen actie ondernomen: stekken van de oude bomen werden opgekweekt tot jonge, vitale bomen (zie foto). Deze worden dit najaar op exact dezelfde plek - in een speciaal verband - geplant.

Wanneer het weer meezit, is alles voor het volgend voorjaar uitgevoerd. De eerdere planning - voor de kerstdagen - bleek toch niet haalbaar, nu is de planning half februari.

Meer informatie op de speciale lindebomen-pagina.

Over de rijksten uit de 17e en 18e eeuw

Deze week verschijnt bij de Walburgpers het omvangrijke boek '500 Rijksten van de Republiek', over rijkdom, geloof, macht en cultuur.

Historicus Kees Zandvliet beschrijft hierin hoe een relatief kleine groep rijk en machtig werd en bleef. Dat dit niet alleen door goed ondernemerschap tot stand kwam, maar ook door huwelijk. Daarbij valt op dat wisseling van geloof en kerk, wanneer dit nodig was om een belangrijke benoeming of vrouw te verkrijgen, geen probleem was.

Zo huwde de van oorsprong doopsgezinde Arnout van Lennep (1718-'91) eerst de rijke, doopsgezinde Maria Verhamme, om naar haar overlijden de niet onbemiddelde, gereformeerde Anna van Marselis te huwen. Ook zijn jongere broer David van Lennep (1721-'71) huwde gereformeerd.

Dat de bewoners van Huis te Manpad een belangrijke positie innamen blijkt ook uit de vermelding van Bregitta Rendorp (1689-1734) en Debora Elias (1691-1772), twee vrouwen die uiterst belangrijk voor Huis te Manpad zijn geweest.

3 oktober 2018

Manpad's Moes Melange

Met de harde wind van vandaag vallen er vele appels van de boom: niet ver maar wel hard. Het is valfruit. Aan de buitenkant zie je er niks aan, maar de beurse plek is er wel. De appel kan niet lang meer worden bewaard.

Vandaar het initiatief om Manpad's Moes Melange te gaan maken. Met de smaak is immers niets mis en weggooien is zonde. 'In biologische, witte wijn en gemberwortel langzaam gegaarde appels, van verschillende, oud-hollandse rassen. Op smaak gebracht met een klein beetje suiker.' Heerlijk als dessert met wat noten, een lepel Manpad Honing en een bolletje ijs.

De productie is nog niet groot - de eerste vijftien potjes zijn gemaakt - maar wie weet blijft het nog dagen hard waaien. Dan blijft de moespan nog op het fornuis staan pruttelen.

18 september 2018

September fruitmaand

September is de fruitmaand. Op het Manpad is het feest van het oogsten in volle gang. Terwijl de dankdag voor het gewas en arbeid, 8 november, nog ver weg is.

Fred van der Hengst, oud-tuinbaas van Huis te Manpad, is druk bezig met de appel- en perenpluk en daarna met het sorteren. De plukbare appels en peren van de diverse rassen krijgen hun eigen kistje. Het is leuk werk, het resultaat van een jaar noeste arbeid in de boomgaard. Er is ook een kistje met valfruit. Fruit dat niet meer geschikt is voor de verkoop maar wel goed genoeg om fruitmoes van te maken.

Ook de imker heeft een goed bijenjaar: ondanks de droogte is er een redelijke hoeveelheid honing geoogst.

18 september 2018

© foto: Wilma van den Heuvel

In de boomgaard staan diverse cultuurvariëteiten van zowel appel- als perenbomen. De meeste half- of hoogstambomen dragen appels, langs de muren staan veelal peren in leivorm. En elke variëteit heeft weer zijn eigen specifieke kenmerk, niet alleen de vorm, of kleur maar ook de tijd van rijpheid en wanneer ze geplukt wil worden.

18 september 2018

Appels met een blosje

Eén van de halfstamappelbomen draagt mooie rode appels. Het is de Groninger Kroon.

Dit is oud appelras, gevonden in Groningen in 1875 en vernoemd naar de vrouw van de vinder.
Of zij, Jantje Kroon, ook zulke rode appelwangen had, is niet bekend. Maar aantrekkelijk is deze appel zeker: mooi van kleur en zachtzuur van smaak. Een goede tafel- en keukenappel, die tot februari bewaard kan worden.

Peren met een buikje

Eén van de leipeerbomen, langs de westmuur van de boomgaard op Huis te Manpad is Duchesse d'Angoulême. Deze perenvariëteit - waarvan de vorm omschreven wordt als bobbelig, van onderen vrij dik en buikig - werd al genoemd in 1812, voor het eerst geteeld door Andussou in Frankrijk.

Een lichtgroene vrucht die bij het rijpen mooi verkleurt naar goudgeel. Het witte vruchtvlees is zeer saprijk, 'knappend' en lekker. Volgens deskundigen is het een eersteklas tafelpeer.

Misschien is het ook een boom voor uw tuin? De grond moet wel enige kwaliteit hebben. Op arme grond blijven de vruchten klein.

Bron: H. de Greeff,
Frederiksoord, april 1908

Maaien in de zomer!

Twee weken eerder dan normaal zijn de vrijwilligers van de SEB (Stichting Ecologisch Beheer) begonnen met het maaiwerk van het ruige gedeelte en de slootkant. Met moderne apparaten, maar ook lekker ouderwets met de zeis.
Meer weten over dit vrijwilligerswerk? www.SEB-haarlem.nl

(21 juli 2018)

reekalfje
© foto Fred van der Hengst

Nieuw leven op Huis te Manpad

Verscholen in het hoge gras ligt een reekalfje. Ze is door moeder Ree daar achtergelaten. Tijdelijk. Moeder komt regelmatig terug om te kijken hoe het gaat en om het jong te voeden.

De populatie reeën dat in en rond het park van Huis te Manpad leeft, heeft het prima naar het zin. Geschat wordt dat er in totaal vier of vijf jonge reeën dit voorjaar geboren zijn.

Wanneer u een keer meeloopt op een rondwandeling - elke zaterdagochtend om 10.00 uur start een rondwandeling bij het toegangshek - heeft u de kans om een ree te spotten. Wel goed opletten, want ze zijn zo verdwenen in het bos.

(21 juli 2018)

Manpad in 'Duin'

In het lentenummer van Duin schrijft Antje Ehrenburg een leuk artikel over Huis te Manpad en de beheerders.

Het kwartaalblad 'Duin' is een uitgave van de Stichting Duinbehoud. Het is een landelijke organisatie die zich inzet voor de natuurbelangen van de Nederlandse kustduinen en voor de belangen van mensen die van deze natuur willen genieten.

Lees hier het hele artikel: Lente nummer Duin (pdf)

Meer informatie over de Stichting Duinbehoud op www.duinbehoud.nl.

(1 maart 2018)

Huis te Manpad in het blad "Duin"
© foto: Antje Ehrenburg

Anemona ranunculoides
© foto: Gert-Jan Huisman

Anemona nemorosa
© foto: Gert-Jan Huisman

Vrijwilligers planten bosanemonen
© foto: Tuinbaas Bas van der Hengst

Bosanemonen

Niet dat er op de buitenplaats weinig stinzenplanten bloeien, maar veel bosanemonen stonden er niet. Gelukkig had

"Huisman Bijzondere Bolgewassen"

uit Heemskerk nog wat kleine wortelstokjes over.
Van bosanemonen zijn diverse soorten: witte, zachtrose, gele en blauwe. En in diverse cultuurvariëteiten.

De bosanemoon is een stinzenplant die graag onder beuken groeit. Ze bloeien in de maanden maart en april, wanneer er nog geen blad aan de bomen zit. Het bloemhoofdje draait dan mee met de zon.

Ze zijn best wel wat kieskeurig. Het duurt een paar jaar voordat ze zich 'gesetteld' voelen, en uitbundig gaan bloeien. Zelfs als ze uitgebloeid zijn dulden ze geen andere planten zoals zevenblad of brandnetels in de buurt. Een plek onder de beuken zonder ondergroei vinden ze geweldig. Over een paar jaar nog meer kleurenpacht op het Manpad!

Meer weten?
Kijk op de website: Huisman Bijzondere Bolgewassen

(1 maart 2018)

Winterakonietenfeest

Terwijl half Nederland carnaval of valetijnsdag viert, vieren wij het winterakonietenfestival: een zee van sneeuwklokjes en winterakonieten stralen in het voorjaarszonnetje. Het stinzenplantenseizoen is duidelijk begonnen. Loop een keer mee op een excursie!

(3 februari 2018)

Winterakoniet en sneeuwklokje

Storm velt 300 jaar oude lindeboom

Kennemerland kreeg de volle laag. Bomen, ondanks dat ze nog geen blad dragen, vielen om of braken als lucifershoutjes af. Ook Huis te Manpad kreeg zijn portie. Diverse bomen in het broekbos, waaronder enkele van de vele door de essentaksterfte aangetaste bomen werden omver geblazen. Een circa 300 jaar oude en verzwakte lindeboom op het voorplein was niet tegen de zeer zware storm bestand. Gelukkig werden er geen personen, auto's of gebouwen geraakt.

Huis te Manpad is bezig met vervanging van de oude lindebomen. In 2010 werden de eerste vervangen. Van die oude bomen zijn stekken genomen en die worden momenteel opgekweekt. Binnenkort zullen alle bomen van het voorplein, die in een speciaal quinconce-verband staan, worden vervangen.
Dat dit noodzakelijk is, bleek gisteren 18 januari.

(19 januari 2018 - foto gemaakt door de tuinbaas Bas van der Hengst)

Omgewaaide lindenboom op het voorplein

Stormkaart 18 januari KNMI

Blue bells op het Manpad

Voorjaarswandelingen

Op zaterdag 3 februari beginnen de excursies op misschien wel de best bewaard gebleven buitenplaats van Kennemerland. Door de nieuwe tuinbaas zijn de paden fraai opgeknapt, waardoor de buitenplaats ook in een regenperiode goed is te bewandelen. Huis te Manpad is beroemd vanwege de overvloedige stinsenflora, maar er zijn ook bijzondere dieren te zien.

Reeën, ijsvogel en wielewaal
Door de relatieve rust in het gebied, valt er tijdens de wandelingen regelmatig iets onverwacht te bewonderen. Zo is er een grote groep reeën, die zich goed schuil houdt in het lage hakhout, maar zich zo nu en dan laat zien. Tot wel 13 stuks zijn er gezien op Huis te Manpad. Ook twee paren bosuilen zijn actief, net als verleden jaar.

Met enig geluk laat ook een van de ijsvogels zich zien bij een sloot. Wat verder in het voorjaar is er kans op een roepende wielewaal. En natuurlijk is er de rijke stinsenflora gedurende het hele voorjaar en waar Manpad om bekend is.

Essentaksterfte
Zoals overal in Nederland zijn de essenbomen op Manpad aangetast door de essentaksterfziekte. Een recente inventarisatie heeft laten zien dat de aantasting vrijwel alle bomen heeft getroffen. Daar waar de aangetaste bomen gevaar opleveren voor mensen, gebouwen, schuren of wegen zullen worden omgezaagd.

Excursies
Het park van Huis te Manpad, Herenweg 9 te Heemstede is alleen in excursieverband te bezoeken. Van februari t/m 15 oktober is er iedere zaterdag om 10.00 uur een excursie. Van februari t/m mei is er ook op dinsdag om 14.00 uur een rondleiding. Op deze tijdstippen staat er bij de poort een gids klaar, die u meeneemt voor een boeiende wandeling. Aanmelden is niet nodig en er worden geen kosten berekend.

Meer informatie vindt u op de pagina: Bezichtiging.

(12 januari 2018)

‘Een bezielde schavuit’

Deze maand presenteert Marita Mathijsen het boek 'Een bezielde schavuit', het levensverhaal van Jacob van Lennep, dat tegelijk een biografie is van een tijdperk.

Zij doorzocht duizenden brieven en documenten en sprak met vele afstammelingen, waar ze oude familieverhalen achterhaalde en tal van onbekende foto’s en tekeningen.

Marita Mathijsen is emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam met als specialisme de literatuur van de negentiende eeuw in Nederland.

Naast het boek is er deze maand, vanaf 18 januari, ook een tentoonstelling over Van Lennep in het Stadsarchief te Amsterdam.

Het boek is uitgegeven bij Balans. 640 pagina's ISBN 9789460038501

(12 januari 2018)

Boek Jacob van Lennep

Nieuws van 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023